Wat is het verschil tussen een training, workshop of cursus?

Als je een opleidingsactiviteit wilt kiezen, is er volop keuze. Wat is het verschil tussen een training, workshop en cursus? Wat kun je verwachten van een masterclass, lezing, leergang of inspiratiesessie? Het zijn zomaar wat begrippen die je tegen komt als je zoekt naar leeractiviteiten. Ik ben op zoek gegaan naar de definities, overeenkomsten en de verschillen. Op deze pagina vind je een overzicht van de volgende leeractiviteiten:

1. Opleiding
2. Cursus
3. Leergang/leertraject
4. Training
5. Workshop
6. Inspiratiesessie
7. Lezing
8. MOOC
9. Congres, symposium, conferentie, seminar
10. Masterclass
11. Webinar
12. Teamcoaching

In dit overzicht heb ik mij beperkt tot ‘synchrone leeractiviteiten voor groepen‘. Dat zijn dus activiteiten waarin een groep mensen tegelijkertijd bij elkaar komt om iets te leren waarvan de  leerinhoud vooraf al min of meer duidelijk is. Je vindt hier dus geen individuele leeractiviteiten, want dat kan werkelijk alles zijn.

Deze leeractiviteiten overlappen elkaar. Het verschil tussen training, workshop en cursus is op papier duidelijker dan in werkelijkheid. Een lange cursus wordt een opleiding en een korte cursus kun je ook een training noemen. Bij de definities die ik gekozen heb, ben ik uiteindelijk ook afgegaan op mijn eigen mening.

Als opleider van trainers richt ik mij vooral op mensen die cursussen, trainingen en workshops geven. Wanneer je het trainersvak wilt leren, kun je bij ons een trainersopleiding volgen.

Opleiding

Een opleiding is een compleet onderwijsprogramma. Wikipedia: Een opleiding is een onderwijsprogramma dat ingericht is om de benodigde kennis en vaardigheden voor een beroep of bedrijf over te brengen. Een opleiding is dus een brede basis voor de praktijk en je leert er soms ook dingen die je niet meteen kunt toepassen. De meeste opleidingen voor volwassenen hebben één tot vier bijeenkomsten per maand. Buiten de bijeenkomsten krijg je opdrachten die doorgaans bestaan uit zelfstudie en verwerkingsopdrachten bij de leerstof. Een opleiding duurt meestal een half jaar tot meerdere jaren en wordt meestal afgesloten met een diploma. Ik ben mijn train-de-trainercursus een trainersopleiding gaan noemen sinds ik het programma flink uitgebreid heb, er een examen bij hoort en de opleiding ook door de NOBTRA erkend is.

Cursus

Een cursus is korter dan een opleiding en de inhoud is specifieker. In een cursus leer je bijvoorbeeld met een bepaalde methode werken. In een cursus heeft kennis (van de methode die je leert) vaak een grotere plaats dan in een training. Trainingsonderdelen kunnen wel deel uitmaken van een cursus. Bij een cursus hoort dan ook vaak een boek of reader.  Bij een cursus horen ook opdrachten die je tussen de cursusdagen uitvoert. Een cursus sluit je af met een diploma, certificaat of bewijs van deelname. Een diploma verstrek je alleen wanneer er toetsing van de geleerde kennis en vaardigheden heeft plaatsgevonden.

Leergang of leertraject

Een leergang of leertraject is vergelijkbaar met een cursus. Ik gebruik deze woorden door elkaar heen. De woorden ‘gang’ en ‘traject’ benadrukken dat er een beweging is en een route die afgelegd wordt. Leren is geen eenmalige gebeurtenis, maar een proces. Een cursus, leergang of leertraject noemen we blended als er naast de bijeenkomsten ook gebruik wordt gemaakt van andere leeractiviteiten zoals webinars, onlinemeetings, e-learning, zelfstudie, opdrachten of intervisie.

Training

In een training staat ‘toepassing in de praktijk’ centraal. De definitie van een training is: Mensen laten oefenen. De deelnemers leren nieuwe kennis, attitudes en vaardigheden en oefenen hiermee in de training om het vervolgens in de praktijk toe te passen. Een training bestaat uit één of meerdere bijeenkomsten. Een training kan online gegeven worden als de inhoud dat toestaat. Een training is korter en specifieker dan een cursus of opleiding. Een training is doorgaans specifieker dan een cursus of opleiding. Bij meerdaagse trainingen krijgen de deelnemers meestal ook zelfstudie- en toepassingsopdrachten mee. Een training sluit je meestal af met een bewijs van deelname of certificaat. Soms is het mogelijk om een diploma te krijgen als er een vorm van toetsing plaatsvindt.

Iemand vroeg mij of mijn trainersopleiding nu een opleiding, training, leertraject of een cursus is. Voor allemaal is wat te zeggen. Het is een training omdat je onder begeleiding oefent in het ontwerpen en uitvoeren van trainingen. Het is ook een blended cursus/leertraject omdat je met een methode (De Trainingsachtbaan) leert werken en de opleiding uit een mix van leeractiviteiten bestaat, verspreid over een half jaar. Uiteindelijk heb ik voor de term ‘opleiding’ gekozen omdat er een examen bij hoort en je een NOBTRA-erkend diploma krijgt.

Workshop/Clinic

Een workshop is meestal hetzelfde als een training, maar dan nog korter en specifieker. Workshops hebben meestal geen ‘gedragsdoelen‘ omdat de tijd te kort is om echt naar gedragsverandering toe te werken. In een workshop gaan de deelnemers zelf aan de slag. Een workshop bestaat uit één bijeenkomst die meestal niet langer duurt dan één dagdeel. Bij workshops worden zelden voorbereiding- of verwerkingsopdrachten gegeven. Soms kun je bij een workshop een bewijs van deelname krijgen, maar dat is niet gebruikelijk. Een workshop wordt, met name in de sport, ook wel clinic genoemd.

In workshops kan ook het ervaren centraal staan, waarbij deelnemers niet oefenen. In de workshop Online Werkvormen ervaren trainers en docenten allerlei onlinetools en onlinewerkvormen, maar ze oefenen er niet mee. Zulke workshops noem ik ook wel ervaringsworkshops, maar je kunt ze ook inspiratieworkshops of -sessies noemen.

Inspiratiesessie

Een inspiratiesessie is een korte bijeenkomst met als doel de deelnemers te motiveren of te inspireren. In inspiratiesessies speelt ervaring en beleving een belangrijke rol. Het belangrijkste doel is een bepaalde attitude, bewustzijn of motivatie te creëren. Een inspiratiesessie is dus minder gericht op praktische toepassing dan een workshop, en minder theoretisch en inhoudelijk dan een lezing.

Lezing

In een lezing staat kennisoverdracht centraal. Een deskundige geeft een presentatie en de deelnemers kijken, luisteren en stellen eventueel vragen. Een lezing is op één punt vergelijkbaar met een workshop: het duurt niet langer dan één dagdeel, maar meestal nog korter. Bij een lezing is de groepsgrootte van minder belang. In principe zouden duizenden mensen tegelijkertijd de lezing kunnen volgen.

MOOC

MOOC is de afkorting voor Massive Online Open Course. Opleidingsinstituten zoals universiteiten bieden zulke cursussen aan. Deelnemers kunnen zo’n MOOC massaal volgen. Alle studiematerialen, waaronder hoorcolleges, worden via internet verspreid en soms is het ook mogelijk om met medestudenten interactie aan te gaan en een diploma te krijgen. Meer informatie.

Congres, symposium, conferentie, seminar

Dit is een bijeenkomst rond een thema, of voor een bepaalde branche, waarin kennis wordt gedeeld. Deze namen worden door elkaar heen gebruikt.  Meestal bestaat een congres uit lezingen voor alle deelnemers tegelijk (keynote) en workshops en lezingen waar je uit kunt kiezen.

Masterclass

Een masterclass is een les, of serie lessen, die verzorgd wordt door een expert. De term wordt veel gebruikt in de kunst- en muziekwereld. De invulling verschilt nogal. Soms is het vooral een lezing en soms is het een bijeenkomst waarin mensen onder leiding van de master kunnen oefenen.

Webinar

Een webinar is een online bijeenkomst waarin kennis wordt gedeeld. Bij een webinar krijgen de deelnemers een link en als ze dan op een bepaalde tijd inloggen, kunnen ze het webinar volgen. De interactie is meestal minimaal en de deelnemers kunnen doorgaans alleen de trainer zien. Aan een webinar kunnen grote groepen deelnemers tegelijk meedoen.

Een webinar is niet hetzelfde als een onlinetraining of onlineworkshop. Onlinetrainingen en onlineworkshops zijn in de eerste plaats een training of workshop, alleen gebeurt dit via een onlinemeetingprogramma zoals Zoom, Teams of Webex. In deze bijeenkomsten wordt met relatief kleine groepen gewerkt waarvan alle deelnemers elkaar kunnen zien en met elkaar en de trainer kunnen communiceren. In een onlinetraining of -workshop is dus, binnen de onlinemogelijkheden, net zoveel interactie als in een locatietraining of locatieworkshop.

Teamcoaching

In teamcoaching is verbetering van de samenwerking het belangrijkste doel. Met als uiteindelijk resultaat dat het welzijn en de productiviteit binnen het team toeneemt. Een teamcoach werkt net als een trainer ook met een groep, maar is vooral een procesbegeleider. Er vindt geen overdracht van kennis en vaardigheden plaats. De teamcoach werkt met wat er al aanwezig is in de groep. Reflectie op het eigen- en gezamenlijke functioneren is bij teamcoaching een belangrijk leermiddel. Oefenen vindt tijdens teamcoaching niet of nauwelijks plaats.