Leerstijlen van Kolb

Wat kun je ermee als trainer?

De leerstijlen van Kolb worden vaak gepresenteerd als een manier om de leerstof aan te passen aan de leerstijlen van de cursisten. Maar is dat wel terecht?

Belangrijk voor trainers: Er blijkt weinig bewijs te zijn dat leerstijlen bestaan en dat het gebruik hiervan door trainers echt betere leerresultaten in trainingen oplevert. Sommige wetenschappers noemen het bestaan van leerstijlen zelfs een mythe. Ik heb hierover een nieuw artikel geschreven dat je hier kunt vinden.

De Leercyclus en leerstijlen

David A. Kolb beschrijft in 1976 zijn ideeën over leren in het artikel ‘Management and the learning Process’.

Hierin beschrijft hij als eerste de dimensies in een leerproces: actief experimenteren versus reflectief observeren, en concrete ervaring versus abstracte begripsvorming.

Kolb was van mening dat een leerproces uit verschillende stappen bestaat. Hij noemde die stappen leerfasen en alle stappen samen een leercyclus. Een ‘leerervaring’ kan op iedere plaats in de cyclus starten, waarna je vervolgens de andere fasen, met de klok mee, doorloopt.

Hij ontdekte ook dat ieder mens zijn eigen voorkeur voor bepaalde leerfasen heeft: die voorkeur noemde hij de leerstijlen.

Die voorkeur wordt gevormd door een combinatie van twee leerfasen. Voor de dromer bijvoorbeeld zijn de concrete ervaring en de reflectie favoriet. Hij beheerst dat stukje van de cyclus het beste.

Het belang van praktijkervaringen

Waardevol aan de leerstijlen van Kolb is het belang dat hij hecht aan praktijkervaringen. Leren is meer dan het lezen van boeken en het luisteren naar een docent. Juist die integratie tussen theorie en praktijk maakt zijn model heel erg toepasbaar in trainingen.

Een trainer of docent die de leerfasen van Kolb gebruikt bij het ontwerpen van een training, ontwikkelt trainingen met meer afwisseling en meer effectiviteit. Daarom heb ik de leerfasen van Kolb ook verwerkt in mijn model De Trainingsachtbaan.

Kritiek op de leerstijlen

Er is veel wetenschappelijke kritiek op de leerstijlen van Kolb. Je zult mij daarom niet horen zeggen dat een trainer zijn trainingen moet afstemmen op de leerstijlen van de deelnemers. Ik heb hierover een nieuw artikel geschreven dat je hier kunt vinden. Mijn argumenten in het kort:

• Leerstijlen zijn gebaseerd op leerfasen. Je moet de leerfasen dus vooral en allereerst goed kennen om de leerstijlen te begrijpen.
• Leerstijlentesten blijken geen voorspellende waarde te hebben voor het leergedrag. Leergedrag is meer contextafhankelijk dan persoonsafhankelijk.
• Leerstijlen(testen) leiden tot etikettering: ik ben een doener. (En tot passiviteit… en vanaf nu lees ik dus geen boeken meer…)
• Je bent geen leerstijl, maar je hebt een voorkeur voor een bepaalde leerfase. Alle andere leerstijlen zijn ook in ieder mens aanwezig. In percentages uitgedrukt is onze voorkeursstijl maar 30 – 40% van de totale score. Een hogere score wordt al snel pathologisch.
• Als trainer ken je meestal de leerstijlen van jouw deelnemers niet.
• Als je ze al zou kennen, dan zou je ontdekken dat ze verschillend zijn. Het is dus onmogelijk en zelfs onwenselijk om een training af te stemmen op dé leerstijl van een trainingsgroep.