De deelnemer die alles al wist en alles al kon
Zijn naam was Jasper.
Jasper was een deelnemer die alles al wist en alles al kon. Hij luisterde aandachtig, vulde de trainer af en toe aan en deed actief mee met alle opdrachten. Toen Jasper zelf moest oefenen met een casus, viel het de trainer op dat hij dat moeiteloos deed, maar niet precies de geleerde methode toepaste. Het leek alsof hij liet zien wat hij al kon, in plaats van dat hij de methode uit de training toepaste.
Toen de trainer hem aan het einde van de dag vroeg wat hij geleerd had, haalde hij zijn schouders op: “Eigenlijk wist ik alles al. Maar het was verder best een leuke dag hoor.”
De trainer had de overtuiging dat ‘weten’ nog niet hetzelfde is als ‘doen’. Dus zei hij: “Je wist alles dus al, maar pas je het ook toe?”
Toen Jasper bevestigend knikte, gaf de trainer nog steeds niet op. “Maar wat vond je dan het meest interessant van alles wat vandaag aan bod is geweest?” Met tegenzin noteerde Jasper toch nog iets op de post-its die hij voor dit doel had gekregen.
Ik heb geleerd dat ik hier al best goed in ben.
Trainingen geven lijkt mij een leuk vak.
Daar hingen die twee post-its, zichtbaar voor iedereen op de flip-over. Gelukkig waren er ook nog andere deelnemers die wel dankbaar waren voor wat ze geleerd hadden. Maar die twee post-its van Jasper trokken als een magneet de aandacht van de trainer. Gelukkig realiseerde hij zich dat het onmogelijk was om in de resterende 7 minuten nog verandering te brengen in de mindset van Jasper.
Vriendelijk glimlachend nam de trainer afscheid van de deelnemers.
Die trainer… dat zou ik kunnen zijn. Soms verwonder of erger ik mij aan mensen die, in mijn ogen, niet open staan om te leren. Soms kan ik het niet goed hebben als mensen iets duidelijk nog niet kunnen, maar dat niet inzien en niet willen leren. Ik ben trainer geworden omdat ik mensen wil stimuleren in hun ontwikkeling. Misschien voelt dat voor mij ook wel als persoonlijk falen. Natuurlijk zou ik dat zo niet moeten zien en meestal voel ik me ook anders, maar soms gebeurt het gewoon.
Maar om eerlijk te zijn…
Die deelnemer… dat zou ik óók kunnen zijn. Soms voel ik me niet veilig genoeg om te durven leren. Soms zit ik in een training waar ik alles wat aan bod komt echt al weet en doe. Soms vind ik de leerstof gewoon niet goed passen bij mijn praktijk. Soms vind ik trainingen echt zonde van de tijd. Soms stoor ik mij aan mensen die dingen aan mij willen veranderen die ik wel prima vind. Ze kunnen me helemaal op de kast krijgen door daarna pseudo-therapeutisch aan mij te vragen: “Wat zegt dit over jou, dat je je zo verzet?”
Mijn mindset is niet altijd een ‘groei-mindset‘. Soms heb ik een hartstikke ‘fixed-mindset’. Dat kan met het onderwerp te maken hebben. Fysiek ben ik bijvoorbeeld een stuk minder lenig dan mentaal. Het kan ook met het moment van de dag of met de omstandigheden te maken hebben. Als mijn hoofd vol zit, kan ik minder nieuwe dingen aan dan wanneer ik rust en overzicht ervaar.
Don’t put your blame on me.
I’m only human, after all.
Misschien had je verwacht dat ik je tips zou geven hoe je zo’n deelnemer die alles al weet en alles al kan aan het leren kan krijgen. Sorry, deze keer geen praktische tips, behalve deze:
Take a look in the mirror
and what do you see?
(Rag’n’Bone Man)
Ben jij altijd aardig als deelnemer? Vind jij het prima als je door je baas of door een uitkeringsinstantie gedwongen wordt iets te leren? Kun jij je aandacht bij een training houden als je kind die dag een ernstige operatie ondergaat? Vind jij alles leuk en goed wat een trainer doet? Waarschijnlijk heb je minstens één keer nee gezegd. Logisch, je bent gewoon een mens, geen altijd blije leermachine.
Laten we als trainers ook gewoon ‘mens onder de mensen’ zijn. Laten we begrijpen wat er bij een ander speelt, voordat we gaan sjorren en sleutelen met onze didactisch-psychologische trukendoos vol slimme interventies. Die interventies hoef je niet overboord te zetten. Trainen is een vak en ik ben en blijf een resultaatgerichte trainer. Maar zonder de menselijke maat wordt het een kille boel.
“Eerst begrijpen, dan begrepen worden.”
(Stephen Covey)
Hoi Arie, wat een fijn open stuk, dat dingen (en mensen) gewoon mogen zijn wie ze zijn. En wij, als trainers, daar niet altijd meteen bovenop hoeven springen. Dank voor het delen!
Dat is een mooie samenvatting van wat ik bedoelde Judith. Dankjewel.
Zou het zo kunnen zijn dat wij als trainers te veel gefocust zijn op de kennis en of vaardigheden die we willen overbrengen.
En te weinig weten de van de individuele leerdoelen die elke deelnemer heeft bij aanvang van de training?
Ha Freek. Dat zou ik niet voor alle trainers durven zeggen hoor. Voor mij geldt het in ieder geval soms wel. ;-)
Het is inderdaad ontzettend fijn te lezen dat we als trainers vooral de mensen achter de deelnemers moeten zien en laten zijn.
Wel schoot mij nog iets te binnen bij het e=lezen van dit stukje: ‘Toen Jasper zelf moest oefenen met een casus, viel het de trainer op dat hij dat moeiteloos deed, maar niet precies de geleerde methode toepaste. Het leek alsof hij liet zien wat hij al kon, in plaats van dat hij de methode uit de training toepaste.’
Soms kan een door de trainer ingezette methode gewoon niet helemaal passend zijn bij de deelnemer en geeft die deelnemers daar zijn eigen draai aan. Kan jammer zijn, want de methode heeft bewezen te werken, maar vergroot tegelijkertijd wel de kans dat de deelnemer dat wat hij naar zichzelf heeft aangepast ook eerder zal toepassen.
Dat zou inderdaad kunnen Linda. Dit is alleen een fictieve situatie waarin ik een aantal ervaringen heb gecombineerd. Dus wat hier goed zou zijn, is niet te zeggen.
In communicatietrainingen hoor ik mensen wel eens zeggen dat de techniek niet ‘authentiek’ voelt. Ze blijven het dan liever op hun eigen manier doen. En dat vind ik soms wel jammer, want iedere nieuwe techniek zal in het begin even onwennig zijn. Maar goed, dat was niet de reden waarom ik dit stuk had geschreven.
Daar moest ik ook aan denken Linda, dat de methode misschien niet helemaal bij die persoon paste.
Zo maakte ik eens een agressietraining mee met een hele goede acteur en de methode die we leerden had een aantal stappen. De acteur ging steeds psychotischer en agressiever doen, we kregen hem allemaal niet meer rustig, tot een ervaren collega die persoon in 2 minuten rustig kreeg op zijn eigen manier. Het was heel bijzonder om te zien!
Uiteindelijk kregen we hem met de geleerde stappen ook rustig, maar de trainer gaf ook aan dat deze persoon voor deze specifieke situatie al zoveel skills had, dat hij beter zijn eigen aanpak kon blijven volgen. dat vond ik heel sterk en heel terecht van de trainer in kwestie.
Arie een goede middag,
mijn vraag is, met welke reden is de alles weter
naar de training gekomen?
Mijns inziens, tijd en geld verspilling.
Vriendelijke groet,
Melvin
Dit is een fictieve situatie Melvin, een combinatie van een aantal ervaringen. Mijn belangrijkste boodschap is dat we als trainers misschien wat minder moeten oordelen over de leerbaarheid van onze deelnemers. Dus mijn vraag aan jou zou zijn: ben jij ook wel eens vrijwillig naar een training gegaan die je achteraf tijd- en geldverspilling vond? Ik wel. Zo’n ervaring helpt mij om niet te hard te oordelen over zulke deelnemers.
Hoi Arie,
veel dank wederom voor mooie greep uit de praktijk en de heldere, menselijke toelichting. Herken mezelf in deelnemer en trainer. Ik probeer in mijn achterhoofd te houden dat we eigenlijk altijd wel iets oppikken, ook als we zeggen dat we niets geleerd hebben. Door gewoon als trainer de vraag te stellen over wat er geleerd is, zet je het (onder) bewustzijn toch ergens aan het werk. Dit als troost voor resultaat gerichtheid. Er is naar mijn gevoel altijd een resultaat, maar niet altijd direct zichtbaar. En in sommige gevallen, it may take a life time, hahah. Daarmee houd ik dan de moed erin! (als trainer en deelnemer!) grt Janine
Dat is zeker waar Janine. Ik wil soms meteen het resultaat horen of zien, maar je weet nooit wanneer iets wat gezaaid is gaat ontkiemen.
Door dit stuk geef je een spiegel want dit is voor mij ook heel herkenbaar. En door dit soort spiegels kunnen we steeds vaker de (juiste) keuze maken hoe te reageren. Dank.