Het ontwerpen van trainingen vind ik soms saai.

Waarom vragendiarree in een training zo schadelijk is en je beter maar één vraag tegelijk kunt stellen.

Een tijdje terug was een vriendin van mij op een congres. Tijdens dat congres werden verschillende lezingen en workshops gegeven. Na één lezing was er een gespreksopdracht in subgroepen. Een foto van die opdracht stuurde ze via Whatsapp naar mij. Ik was verbijsterd.

Ik zal beschrijven wat ik zag. De gespreksopdracht bestond uit veertien regels tekst. In die tekst stond een stelling en daarna ook nog zeven vragen die elkaar overlapten. Sommige vragen moest ik drie keer lezen voordat ik snapte wat de vraagsteller bedoelde en bij andere vragen gaf ik het na vijf keer lezen op.

Waarschijnlijk kun je wel voorspellen wat er in die groepjes gebeurde. Inderdaad, die vriendin vertelde me dat het gesprek alle kanten op ging. Niemand probeerde serieus één voor één al deze vragen te beantwoorden. De meest extraverte en dominante personen begonnen te oreren over één van de vragen – en over zichzelf – en de rest van de groep knikte of babbelde mee.

Ik noem dit vragendiarree. En dat is besmettelijk. Want je krijgt dan ook antwoordendiarree van de deelnemers. Of obstipatie omdat de deelnemers geen idee hebben waar ze antwoord op moeten geven.

Ik stel me zo voor dat de spreker, zonder enige remming of sturing, iedere vraag opschreef die bij hem boven kwam. Door de hoeveelheid en door de vage formuleringen werd het een chaos die een goed (leer)gesprek eerder belemmert dan stimuleert. En dat zie ik in trainingen ook wel eens gebeuren. Trainers die interactie willen met- of tussen de deelnemers en dan verschillende vragen tegelijk stellen. Als je goed luistert, dan merk je dat de trainer de vraag eigenlijk hardop denkend aan het formuleren is en dus zelf ook nog niet goed weet wat ie wil vragen.

Herken je dat bij jezelf? Dan ben je in goed gezelschap. Het is mij al zo vaak overkomen. Je kunt dit echter vrij gemakkelijk voorkomen.

1. Bepaal vooraf welk doel je wilt bereiken met de interactie.
2. Bepaal vooraf met welke vraag of stelling je dat doel zou kunnen bereiken.
3. Als je meerdere vragen hebt gedacht, durf jezelf dan te beperken en stel slechts één vraag.

Een goede voorbereiding is dus méér dan het halve werk. De kwaliteit van de interactie in jouw trainingen heb je voor een groot deel zelf in de hand.

In de training Doelgericht Interactie Begeleiden ga je ontdekken dat er tenminste twaalf soorten interactiedoelen zijn. Bij ieder doel horen andere vragen. Als je reflectie wil stimuleren bij je deelnemers is het bijvoorbeeld heel belangrijk dat je een open vraag stelt die die reflectie ook echt op gang brengt. Als je voorkennis wilt activeren, stel je vragen die die voorkennis oproepen. En als je de deelnemers vanuit hun ervaringen tot ‘abstracte begripsvorming’ wilt laten komen, vraagt dat een heel specifieke volgorde van verschillende soorten vragen.

De vraag die je stelt, stuurt het antwoord dat je krijgt. Breng je deelnemers niet in verwarring met vragendiarree, maar bedenk vooraf doelgerichte vragen. En geef hen daarna even denktijd, voordat ze in gesprek gaan met elkaar.

Wil je hier meer over leren, dan ben je hartelijk welkom in mijn trainersopleiding of in de driedaagse training Doelgericht Interactie Begeleiden voor ervaren trainers.