Hoe weet je dat je een ondernemer bent?

Sinds ik besloten heb om trainers te begeleiden in ondernemerschap, heb ik al veel trainers gesproken die twijfelen over het ondernemerschap. Ze vragen mij: Hoe weet je dat je een ondernemer bent? Dat klinkt ongeveer zo:

“Het lijkt me wel gaaf om zelfstandig trainer te zijn en mijn eigen trainingen te verkopen. Maar hoe weet ik dat het gaat lukken? Heb ik het wel in mij om te verkopen? Zit er wel iemand op mij te wachten? Hoe weet je dat je een ondernemer bent?”

Herken je dat? Het is een heel logische vraag die ik mijzelf ook vaak gesteld heb. Uiteindelijk ben ik er pas achter gekomen door te beginnen. Maar ik snap ook wel dat je graag met iets meer zekerheid en vertrouwen aan het ondernemerschap wil beginnen. Want ondernemen is echt niet voor iedereen weggelegd en het zou fijn zijn als je daar zonder al te veel moeite, tijd en geld achter zou kunnen komen.

Daarom heb ik dit artikel geschreven met een aantal zaken die je toch wel min of meer in je moet hebben om een ondernemer te kunnen worden. Ik heb geprobeerd deze eigenschappen zo te beschrijven dat je ze kunt herkennen als je nog geen ondernemer bent.

Maar voordat ik die eigenschappen beschrijf, wil ik eerst duidelijk maken wat een ondernemer nu eigenlijk is.

Vier soorten ondernemers

Je bent ondernemer als je zelfstandig geld verdient door jouw geld, eigendommen, kennis of vaardigheden te gebruiken. Je bent daarbij eindverantwoordelijk voor het resultaat. (Vrij vertaald n.a.v. deze definitie)

Dat is best een ruime definitie die ruimte geeft voor allerlei soorten ondernemers. Als ik het toepas op zelfstandige trainers, kom ik op vier soorten ondernemers.

1. De hobby-ondernemer. Je hebt een baan in loondienst waar je van kunt leven. Zo af en toe doe je een trainingsopdracht ‘voor jezelf’. Meestal via jouw netwerk. Je doet weinig of niets aan marketing. Wat je verdient met je onderneming dekt de kosten of is een leuk extraatje.
2. De zelfstandige freelancer. Je laat je inhuren door andere trainingsbureaus. Je verkoopt geen eigen trainingsproducten, maar doet vrijwel al je opdrachten onder de vlag van andere ondernemers. Als je eenmaal een aantal van deze opdrachtgevers hebt, hoef je weinig meer aan acquisitie te doen.
3. De ondernemer met een eigen trainingsproduct. Je hebt een website waarop duidelijk te zien is wat jouw expertise is en schrijft regelmatig artikelen, blogs of nieuwsbrieven over jouw producten.  Je haalt jouw inkomen vooral uit trainingen die je zelf verkoopt en ook zelf uitvoert.
4. De ondernemer pur sang. Je bent meer ondernemer dan trainer. Je hebt een concept of systeem bedacht dat je door anderen kunt laten uitvoeren. Jouw trainingsaanbod hoeft niet gebaseerd te zijn op jouw eigen inhoudelijke expertise.

In dit artikel over mijn ontwikkeling als ondernemer kun je zien dat ik drie van deze soorten ondernemerschap gecombineerd heb. Overigens wil ik niet zeggen dat deze volgorde een weg is waarbij je automatisch op een volgend ‘level’ zou moeten komen. Ik ken trainers die het prima vinden om hobby-ondernemer te blijven. Er is ook geen scherpe scheidslijn tussen deze vormen van ondernemen. Je kunt ze goed combineren. Het leertraject ‘Ondernemer als trainer‘ is vooral interessant voor trainers die een eigen trainingsproduct willen ontwikkelen en verkopen.

Als je nadenkt over de vraag Hoe weet je dat je een ondernemer bent? is het dus allereerst van belang dat je je realiseert dat er niet één soort ondernemer is, maar dat er meerdere vormen mogelijk zijn. Welke vorm past bij jou? De volgende eigenschappen van ondernemers heb je nodig als je eigen trainingsproducten wil gaan verkopen.

Eigenschappen van ondernemers

Belangrijk voordat je gaat lezen: met eigenschappen bedoel ik niet dat dit karaktertrekken van je moeten zijn. Ondernemen is een vak dat je grotendeels kunt leren. Het is wel handig als je al een basis van deze eigenschappen hebt. Dat maakt de kans op succes groter.

Als je ondernemer met een eigen trainingsproduct wil worden, zijn de volgende eigenschappen van belang. Dus pak een pen en papier erbij, lees de teksten en vul intuïtief  met een cijfer in wat je bij jezelf herkent:

1. Dit herken ik niet bij mezelf en vind ik ook niet aantrekkelijk.
2. Dit herken ik niet bij mezelf, maar ik heb het misschien wel in me.
3. Dit herken ik wel enigszins bij mezelf.
4. Dit herken ik bij mezelf.
5. Dit is een kerneigenschap van me!

Verantwoordelijkheidsgevoel & eigenaarschap: Je doet jouw werk zo goed mogelijk. Je hebt er geen moeite mee of af en toe wat extra te werken om je taken af te krijgen. Je voelt je ook echt eigenaar van de taken die je uitvoert. Als er dingen in je werk niet goed gaan, dan probeer je dit niet op anderen af te schuiven, maar je biedt je excuses aan en je lost het op. Jouw collega’s en leidinggevenden laten projecten met een gerust hart aan jou over, want je zet je voor 100% in en communiceert duidelijk over de voortgang.

Doorzettingsvermogen & doelgerichtheid: Als jij je werk doet, heb je een doel voor ogen. Je weet waarom jouw werk belangrijk is en je weet dat je niet betaald wordt voor jouw uren, maar voor het resultaat. Daarom zet je je, linksom of rechtsom, in om het doel te bereiken. Een tegenslag is nooit leuk, maar je probeert ervan te leren en probeert vervolgens op een andere manier toch het doel te bereiken. De resultaten die je bereikt, motiveren jou om je werk zo goed mogelijk te doen.

Creativiteit & innovatievermogen: Je bent iemand die het leuk vindt om af en toe wat nieuws te bedenken. Je verbetert jouw werk niet alleen als anderen dat zeggen, maar je doet dat ook uit jezelf. Je vindt het een uitdaging om jouw organisatie, collega’s of klanten steeds beter te helpen en komt zelf met voorstellen daarvoor. Daarbij kijk je verder dan alleen jouw eigen functie en taken. Je probeert meerdere manieren uit om bij je doel te komen. Je wilt graag blijven leren en ontwikkelen en neemt daar ook echt de tijd voor. Het is fijn als de baas daarvoor betaalt, maar als je iets echt wil leren, dan ben je ook bereid daar zelf in te investeren.

Dienstbaarheid & klantgerichtheid: Je denkt bij je werk niet alleen aan waar jij goed in bent en wat jij leuk vindt, maar je denkt ook aan de toegevoegde waarde van jouw werk voor jouw organisatie, je collega’s of je klanten. Je wilt nuttig werk doen waarmee je anderen echt kunt helpen. Je onderzoekt regelmatig of wat jij belangrijk vindt nog wel overeenkomt met wat anderen belangrijk vinden. Je past jouw manier van werken aan als blijkt dat degenen die jouw diensten afnemen daardoor beter geholpen kunnen worden.

Inlevingsvermogen & overtuigingskracht: Als je deze eigenschappen bezit, ben je iemand die zich goed in anderen kan verplaatsen. Je onderzoekt wat je leidinggevende, collega’s of klanten nodig hebben. Je begrijpt wat anderen voelen en bedoelen en kunt dit ook laten merken. Als je de wensen van anderen eenmaal weet, dan kun je jouw oplossing of advies ook onderbouwd en enthousiast over het voetlicht brengen. Daarbij sluit je goed aan bij de ander.

Risicobereidheid & financiële flexibiliteit:  Als je deze eigenschap bezit, ben je iemand die zo af en toe iets bekends durft los te laten om iets nieuws te proberen. Je durft aan iets te beginnen, zonder dat je vooraf zeker weet of het gaat lukken. Je bent iemand die zulke risico’s weloverwogen neemt. Je berekent vooraf de kosten en de baten, de nadelen en voordelen en neemt dan een beslissing. Die overweging laat je overigens niet te lang duren. Je bent iemand die in beweging durft te komen en ook ‘al doende’ wil bijsturen. Bij risicobereidheid hoort ook dat je flexibel om kunt gaan met geld. Je geeft niet al je geld uit, maar je zet een deel van je inkomsten apart voor later. Je kunt, als dat nodig is, tijdelijk met wat minder inkomsten rondkomen.

Bij ondernemen als trainer hoort risico. Dat klinkt zwaarder dan het is. De risico’s voor zelfstandige trainers zijn doorgaans niet zo groot. Je hoeft bijvoorbeeld geen grote leningen aan te gaan voor machines of gebouwen. Het risico op arbeidsongeschiktheid kun je afdekken met een voor ons vak relatief goedkope arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV). Realiseer je dat het opbouwen van een onderneming tijd kost. Stel dat je nu een lege spaarrekening hebt, een netto-salaris van € 3.500 verdient en dit allemaal ook nodig hebt om van te leven. Je hebt dan als ondernemer een omzet van ongeveer € 7.000 per maand nodig om rond te komen. Het is lastig om dat in je eerste jaar al voor elkaar te krijgen. Ik raad je dan aan om eerst je financiële flexibiliteit te vergroten voordat je zelfstandig ondernemer wordt.

Naar de Kamer van Koophandel?

Als je vindt dat je op de bovenstaande eigenschappen gemiddeld een 3 of hoger scoort, dan zou het ondernemerschap best eens bij je kunnen passen. Je zou ook collega’s en vrienden kunnen vragen of ze jou feedback willen geven op deze eigenschappen. Als hun beeld klopt met het jouwe, dan is mijn advies: Eerst naar de Kamer van Koophandel! Ga die eerste stap zetten! Want nog langer nadenken zal je echt niet wijzer maken, het zal je alleen maar verlammen.

Hoe weet je dat je een ondernemer bent?

Bovenstaande lijst heb ik vastgesteld op grond van mijn eigen ervaringen en door verschillende bronnen te vergelijken. Misschien vraag je je af of dit alles is. Er zijn twee eigenschappen die ik bewust heb weggelaten.

Verkoopvaardigheden. Verkopen is geen eigenschap, maar een vaardigheid die je kunt leren. Daarvoor hoef je beslist niet een extraverte, opschepperige, gladde praatjesmaker te zijn. Integendeel: dat is niet meer van deze tijd. Je hebt wel wat zelfbewustzijn nodig: je moet weten waar je goed in bent. Alle andere vaardigheden kun je leren. Ik kan je verzekeren dat ik maar heel zelden echte ‘verkoopgesprekken’ voer. Vrijwel al mijn omzet komt via mijn website, via kennismakingsworkshops of via mijn netwerk. De gesprekken die ik met potentiële klanten voer, zijn meestal inhoudelijke adviesgesprekken waarin ik hen zeker niet probeer te overtuigen. Ik wil dat mijn klanten in alle vrijheid voor mij kiezen. Of niet.

Boekhoudkunde. Je hoeft als ondernemer geen boekhouder te worden. Er zijn handige boekhoudprogramma’s die jou helpen en daarnaast kun je werk uitbesteden aan een boekhouder of accountant. Overigens ben je wel eindverantwoordelijk voor jouw financiën, dus het is wel belangrijk dat je jouw boekhouding snapt. Ook moet je bereid zijn om wekelijks een uurtje aan je administratie te werken, maar daarvoor hoef je echt geen cijferfreak te zijn. Alles wat met de financiën te maken heeft, is vrij gemakkelijk te leren. De basis leer je in het leertraject ‘Ondernemen als Trainer‘ maar als je meer wilt leren, kan Daphne Lie je daar bijvoorbeeld bij helpen.

Hoe weet je dat je een ondernemer bent?

Als je deze eigenschappen nu al laat zien, is dat een extra bevestiging dat je het in je hebt. Maar uiteindelijk ontdek je vooral of je een ondernemer bent door ermee te beginnen!

Je kunt van mij een gratis checklist krijgen met allerlei tips en aandachtspunten voor ondernemende trainers.