Een groepsgesprek neutraal begeleiden

Heb jij ook wel eens dat deelnemers in een training iets zeggen en dat alles in jou roept om daarop te reageren? Het is bijzonder moeilijk om iets aan te horen dat feitelijk onwaar is, of dat ingaat tegen onze waarden of overtuigingen. Een groepsgesprek neutraal begeleiden is dan best lastig.

Hoewel ik mezelf hierin getraind heb, overkomt het me soms toch dat ik tijdens een training laat merken hoe ik ergens over denk. Wanneer dat wél kan, lees je verderop in dit blog. Maar als je een groepsgesprek neutraal wilt begeleiden, is dit niet zo handig.

We hebben allemaal onze kennis en overtuigingen en in meer of mindere mate behoefte om dit ook door te geven aan anderen. Achteraf denk je soms: had ik mijn mond maar gehouden. Juist daarom is het best leuk om eens bewust te experimenteren met het beteugelen van deze ‘ego-expressie’. Je wordt er een sterker en mooier mens van.

Dit is niet-neutraal gedrag:

• Je vertelt eerst jouw mening en vraagt daarna naar de mening van de deelnemers.
• Je corrigeert de mening van een deelnemer – heel subtiel – met wetenschappelijke informatie.
• Je roept de deelnemer(s) ter verantwoording door een vraag te stellen. “Maar waarom denk jij dat …?”
• Je toont nadrukkelijk jouw waardering voor de bijdrage van een deelnemer. (Ook waardering is een vorm van een oordeel en dus niet neutraal.)
• Je geeft non-verbale signalen: wegkijken, nee schudden, enthousiast knikken, duim opsteken.
• Je vat selectief samen wat er gezegd is en negeert waar je het niet mee eens bent.

Als je een trainingsgroep vraagt om hun mening, dan moet je het ook kunnen verdragen dat die meningen wellicht anders zijn dan jij zou willen. Anders kun je er beter niet naar vragen. Het is superhandig als je op zo’n moment in staat bent om een spreker neutraal samen te vatten. Als je jouw ego-expressie beheerst, merk je dat het jou ruimte geeft om beter te luisteren naar je deelnemers en hen nog meer te waarderen. Het maakt je training veiliger en geeft jou – als bonus – de kans om je eigen overtuigingen bij te stellen.

Een groepsgesprek neutraal begeleiden is één van de vaardigheden die je kunt oefenen in de driedaagse training ‘Doelgericht Interactie Begeleiden’. In deze training kun je experimenteren met allerlei uitdagende interactiesituaties die zich voordoen in jouw trainingen. Ik geef je hier alvast een deel van de tips:

• Beeld je in dat je een nieuwsgierige neutrale interviewer van een regionale krant bent. Je wilt deze deelnemer alle ruimte geven om te vertellen.
• Gebruik je aandachtig luisterende ‘pokerface’. Laat geen instemming of afkeuring zien. Bij mij is dat een constante lichte glimlach, kleine knikjes, hoofd een beetje schuin.
• Gebruik ‘reflectief luisteren’ als reactie op individuele bijdragen.
• Geef feitelijke samenvattingen van een groepsgesprek waarin alle genoemde meningen evenveel ruimte krijgen.

Is een groepsgesprek neutraal begeleiden altijd nodig?
Natuurlijk mag je als trainer ook gaan staan voor je boodschap en dit met passie en argumenten over het voetlicht brengen. Ook als je de voorkennis van de deelnemers uitvraagt (n.a.v. een voorbereidingsopdracht) hoef je niet neutraal te reageren.

Wat we als trainers nodig hebben is:

1. Het kunnen herkennen (ook bij het ontwerpen van je training) van het juiste moment om overtuigend of neutraal te handelen.
2. De bereidheid onze ego-expressie te beteugelen.
3. En de vaardigheid

Die bereidheid kan ik je niet geven, in mijn trainingen kun je wel oefenen met het herkennen van situaties en het reageren daarop.

Bijvoorbeeld in deze twee trainingen:

• Doelgericht Interactie Begeleiden
• Interactielab ‘Grip op Groepen’